Kτηνοτροφία και η αλιεία σπαταλούν πόρους και αυξάνουν την υπερθέρμανση, τη ρύπανση και τη φτώχεια!
Με επιστολή τους προς τον Προεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων και τον Πρωθυπουργό της Ελλάδος, οι Πολίτες για τα Δικαιώματα της Φύσης και της Ζωής τονίζουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κτηνοτροφίας και της αλίειας.
Αξιότιμοι Κύριοι, με αφορμή τη Σύνοδο Κορυφής στην Κοπεγχάγη που θα λάβει χώρα σε λίγες μέρες, θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή σας στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κτηνοτροφίας και της αλίειας, που σύμφωνα με έρευνες, είναι εξαιρετικά ανησυχητικές.
Κτηνοτροφία
Απελευθέρωση αερίων θερμοκηπίου
Όπως ίσως θα γνωρίζετε ήδη, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών ( FAO ) αναφέρει στην από 29.11.2006 σχετική έκθεσή του, ότι τα εκτρεφόμενα ζώα παράγουν το 18% της παγκόσμιας εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, περισσότερο δηλαδή από όλες τις μεταφορές μαζί. Συγκεκριμένα, η κτηνοτροφία ευθύνεται για: 1) το 37% του συνολικού μεθανίου ( 23 φορές περισσότερο από το CO 2 ) που εκλύεται στην ατμόσφαιρα από ανθρώπινες δραστηριοτήτες και που παράγεται κυρίως από το πεπτικό σύστημα των μηρυκαστικών, 2) το 64% της αμμωνίας που συμβάλλει στην όξινη βροχή και που προκαλείται από την εξάτμιση των ούρων των ζώων και την υγρασία της κοπριάς τους, 3) το 65% του νιτρικού οξέος (296 φορές πιο ισχυρό από το CO 2) το μεγαλύτερο μέρος του οποίου προέρχεται από τη κοπριά. Συνολικά, η κτηνοτροφία είναι υπεύθυνη για τα 2/3 όλων των εκπομπών νιτρικού οξέως εξαιτίας ανθρώπινων δραστηριοτήτων, και 4) τεράστιες ποσότητες αζώτου που απελευθερώνονται από τα λιπάσματα για την παραγωγή ζωοτροφών, καθώς και από τα ούρα, τα περιττώματα των ζώων και την κοπριά που αποθηκεύεται.
Σπατάλη φυσικών πόρων και ενέργειας
Νερό: Για την παραγωγή ενός μόνο κιλού βοείου κρέατος απαιτείται υπερβολικός αριθμός σπατάλης φυσικών πόρων και ενέργειας. Στη Δύση, το μισό από το νερό που καταναλώνεται, πηγαίνει στην κτηνοτροφία. Παραθέτουμε ενδεικτικά τον παρακάτω πίνακα:
Παραγωγή κρέατος ανά κιλό | Λίτρα νερού που απαιτούνται |
1 κ. μοσχαρίσιου κρέατος | 22.000 lt |
1 κ. βοδινού κρέατος | 15.000 lt |
1 κ. κρέας κοτόπουλου | 3.500–6.000 lt |
Παραγωγή γάλατος ανά λίτρο | Λίτρα νερού που απαιτούνται |
1 lt γάλατος | 990 lt |
Παραγωγή φυτικής τροφής ανά κιλό | Λίτρα νερού που απαιτούνται |
1 κ. καλαμποκιού | 450 lt |
Γη: Το 78% της συνολικής καλλιεργήσιμης έκτασης και των βοσκοτόπων χρησιμοποιείται για την εκτροφή ζώων, ενώ πολλά δάση έχουν αποψιλωθεί για να γίνουν βοσκοτόπια.
Ενέργεια: Σύμφωνα με μια έκθεση του Σουηδικού Πανεπιστημίου Γεωργικών Επιστημών ( Lantb ruksuniversitet ), η ενέργεια που καταναλώνεται για την παραγωγή ενός κιλού χοιρινού και ενός κιλού βοδινού, είναι 8.3 και 12.8 kWh αντίστοιχα. Συγκριτικά, η παραγωγή ενός κιλού φασολιών απαιτεί μόνο 0.86 kWh και ενός κιλού πατατών μόνο 0.44 kWh . Δηλαδή, απαιτείται 10-20 φορές περισσότερη ενέργεια για την παραγωγή ζωικών προϊόντων, απ’ότι για την παραγωγή φυτικής τροφής. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί τα ζώα καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας, είτε βοσκώντας, είτε τρώγοντας σπόρους από καλλιέργειες, πριν σφαχθούν για το κρέας τους.
Η σφαγή, η μεταφορά, η επεξεργασία και το μαγείρεμα θεωρούνται επίσης σημαντικό μέρος κατανάλωσης ενέργειας.
Σπατάλη φυτικών πρωτεϊνούχων τροφών
Εκτός από πολύ λίγες περιπτώσεις όπου οι αγελάδες είναι ελεύθερες να βοσκήσουν ή εκείνες που ταΐζονται με υπόλοιπα φαγητού στις παραδοσιακές φάρμες, τα ζώα καταναλώνουν περισσότερη πρωτεΐνη τρώγοντας φυτά, από την πρωτεΐνη που μπορούν να παράγουν με τη μορφή κρέατος, γάλακτος και αυγών. Για παράδειγμα, 7 κιλά σιτηρών χρειάζονται για να παραχθεί ένα κιλό κρέας. Σαν «μηχανές» για τη μετατροπή της φυτικής πρωτεΐνης σε ζωική πρωτεΐνη, είναι εντελώς αναποτελεσματικά. Ο βαθμός μετατροπής από ζωοτροφή σε τροφή για τον άνθρωπο, κυμαίνεται από 1:30 έως 1:4 ανάλογα με το είδος του ζώου. Παρόλα αυτά τα ζώα τρέφονται με μεγάλες ποσότητες ζωοτροφής υψηλής πρωτεϊνικής αξίας, τη στιγμή που «Είναι πιο αποδοτικό να τρώμε απευθείας ό,τι καλλιεργούμε, αντί να το αφήσουμε να περάσει πρώτα μέσα από ένα ζώο».
Υποβάθμιση εδάφους και μόλυνση υδροφόρου ορίζοντα
Η εκτροφή ζώων υποβαθμίζει το έδαφος και μολύνει τα φυσικά αποθέματα νερού. Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος από την εκχέρσωση για δημιουργία βοσκοτόπων, την υπερβόσκηση, τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και τη διάβρωση του εδάφους από τα περιττώματα όλων αυτών των ζώων, είναι ραγδαία. Οι δισεκατομμύρια τόνοι περιττωμάτων που μολύνουν το νερό και τον αέρα δημιουργούν μικρά «αγροτικά» Τσερνομπίλ με πιθανότητα να συμβεί μια ακόμη πιο εκτεταμένη καταστροφή. Επιπλέον, τα ζωικά απόβλητα των εκτρεφόμενων ζώων προκαλούν ευτροφισμό στα υδάτινα και θαλάσσια οικοσυστήματα.
Αφανισμός της θαλάσσιας ζωής
Η μαζική εκτροφή των εκατομμυρίων ζώων αφανίζει τη ζωή και από τις θάλασσες αφού περίπου το 50% των ψαριών που αλιεύονται χρησιμοποιούνται ως τροφή για τα γουρούνια, τις αγελάδες, τα πρόβατα, τα κοτόπουλα κλπ. Αυτά τα ζώα καταναλώνουν περισσότερους τόνους ψαριών από ότι όλοι οι καρχαρίες, τα δελφίνια και οι φώκιες ολόκληρου του πλανήτη. Έτσι οι πληθυσμοί των ψαριών σταδιακά εξαφανίζονται ενώ οι φάλαινες, οι φώκιες, τα δελφίνια και τα θαλασσοπούλια πεθαίνουν από πείνα.
Συμβολή στην παγκόσμια πείνα
Αν οι «αναπτυγμένες» χώρες μειώσουν την κατανάλωση κρέατος, θα μπορούσαμε επιπλέον να αντιμετωπίσουμε σε σημαντικό βαθμό την παγκόσμια πείνα, η οποία σκοτώνει περίπου 6 εκατομμύρια παιδιά κάθε χρόνο. Το 25% του πληθυσμού της γης υποσιτίζεται λόγω κυρίως της χρησιμοποίησης της γης για την παραγωγή ζωοτροφών και της διατροφής των ζώων με δημητριακά και σόγια, όταν αυτά θα μπορούσαν να θρέψουν τον υποσιτιζόμενο κόσμο. Για 1 κιλό κρέατος απαιτείται γη που θα μπορούσε να παράξει:
Φυτική τροφή | Κιλά |
Δημητριακά | 6 |
Ρύζι | 9 |
Όσπρια | 12 |
Αντίθετα, κάθε φυτοφάγος «απελευθερώνει» κατά μέσο όρο γη που θα μπορούσε να θρέψει 19-20 ανθρώπους. Ενδεικτικά, ο αριθμός των ανθρώπων που σιτίζονται για ένα χρόνο ανά εκτάριο είναι:
Αριθμός ατόμων | Τροφές παραγόμενες ανά εκτάριο |
22 | Πατάτες |
19 | Ρύζι |
1 | Μοσχάρι |
2 | Αρνί |
Επιβάρυνση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τις εκπομπές C 02 λόγω των μεταφορών
Οι ζωοτροφές και τα προς σφαγή ζώα μεταφέρονται τις περισσότερες φορές σε μεγάλες αποστάσεις οδηγώντας έτσι σε μεγαλύτερη χρήση ορυκτών καυσίμων και αυξάνοντας επιπλέον τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Αλόγιστη σπατάλη χρημάτων για φάρμακα, χημικά σκευάσματα και ιατρική «φροντίδα»
Λόγω των άθλιων και ανθυγιεινών συνθηκών εκτροφής των ζώων, καθώς και των ορμονών ανάπτυξης και πάχυνσης που τους χορηγούνται για την επιτάχυνση της παραγωγής κρέατος και γάλακτος, ένα σημαντικό ποσοστό της παγκόσμιας παραγωγής αντιβιοτικών (περίπου το 50%) χορηγείται στα εκτρεφόμενα ζώα. Όμως παρά την τόσο απλόχερη ιατρική «φροντίδα», ασθένειες και επιδημίες όπως η νόσος των τρελών αγελάδων και των πτηνών, η γρίπη των χοίρων, ο μελιταίος πυρετός, κλπ. ξέσπασαν σκορπώντας τον πανικό.
Ανθρώπινες σθένειες
Η αφύσικη τροφή που τρώνε τα εκτρεφόμενα ζώα (ιχθυάλευρα, αλεσμένα κόκκαλα, νύχια, τρίχες κλπ), οι άθλιες συνθήκες διαβίωσής τους και η υπερβολική χορήγηση αντιβιοτικών και ορμονών, καθιστούν την κατανάλωση κρέατος εντελώς επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία. Τα νοσοκομεία βρίθουν από ασθενείς με καρκίνο, καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά και δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά όταν αντί να τρώμε προϊόντα που παράγει η φύση, εμείς τρώμε μεταλλαγμένα, διοξίνες, φυτοφάρμακα, νιτρικά, τρελές αγελάδες, αντιβιοτικά, ορμόνες, βαρέα μέταλλα κλπ. Ολοένα και περισσότερες ιατρικές έρευνες μαρτυρούν ότι η κρεοφαγία αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας, υπέρτασης, καρδιοπάθειας και κάποιων μορφών καρκίνου. Συγκρίνοντας την επικράτηση της υπέρτασης, των καρδιακών ασθενειών, του καρκίνου, του διαβήτη, της χολολιθίασης, της παχυσαρκίας και των προερχόμενων από τη διατροφή ασθενειών ανάμεσα στους χορτοφάγους και τους κρεατοφάγους στις ΗΠΑ, η Physicians Committee for Responsible Medicine ( PCRM ), υπολόγισε ότι το 1995 το συνολικό ιατρικό κόστος που σχετίζεται με την κατανάλωση κρέατος, ήταν μεταξύ 29 δις και 61 δις δολάρια, χωρίς να συμπεριλάβουν ασθένειες όπως η καρδιακή προσβολή και άλλες αρτηριακές παθήσεις.
Άθλιες συνθήκες εκτροφής των ζώων και αφόρητη δυστυχία
Οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης και μεταφοράς τους, αλλά και η ίδια η φρικαλέα διαδικασία σφαγής των ζώων είναι σοκαριστικές. Η ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση για κρέας και γάλα έχει μετατρέψει την κτηνοτροφία σε βιομηχανία όπου τα «παραγωγικά» ζώα αντιμετωπίζονται όχι σαν συναισθανόμενα όντα, αλλά όπως το λέει και η λέξη, σα μηχανές παραγωγής. Το κυνήγι του κέρδους και η στιγμιαία απόλαυση ενός κρεοφαγικού πιάτου δεν αφήνει τον άνθρωπο να «ακούσει» τα ουρλιαχτά, και να νιώσει τον πόνο των ζώων αυτών. Αντιμετωπίζοντάς τα σα σύγχρονους σκλάβους, τους στερήσαμε την ελευθερία, την ευζωία και την αξιοπρέπεια, με τη «δικαιολογία» ότι είναι προορισμένα για να μας δίνουν τα προϊόντα τους, το κρέας τους και τα παιδιά τους. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι αυτά που μας τα δίνουν, αλλά εμείς που τους τα αρπάζουμε σαν κλέφτες. Αν ήταν διαφορετικά, ούτε θα πονάγανε, ούτε θα υποφέρανε, ούτε θα σκούζανε, αφού θα ήταν μια «φυσική» διαδικασία.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, η κτηνοτροφία έχει άμεσο αντίκτυπο στην υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή, τη ρύπανση του εδάφους και του υδροφόρου ορίζοντα, την αποψίλωση των δασών, τη διάβρωση των εδαφών, την έλλειψη του νερού, την απώλεια της βιοποικιλότητας και είναι μια τρομερή σπατάλη πόρων και κατανάλωση ενέργειας, δεδομένου ότι σχεδόν το 1/3 της παγκόσμιας συγκομιδής δημητριακών χρησιμοποιείται για την παραγωγή κρέατος.
Η εικόνα γίνεται σχεδόν εφιαλτική εάν αναλογιστούμε ότι τα τελευταία χρόνια η κατανάλωση του κρέατος έχει αυξηθεί κατακόρυφα και ότι ο πληθυσμός της γης συνεχίζει να αυξάνεται, ενώ πολύ λαοί των οποίων η διατροφή ήταν περισσότερο προσανατολισμένη στη φυτοφαγία, έχουν τώρα στραφεί προς την κρεοφαγία. Σήμερα οι άνθρωποι σκοτώνουν περίπου 60 δισεκατομμύρια ζώα κάθε χρόνο, εκτός των δισεκατομμυρίων ψαριών και άλλων θαλάσσιων ζώων. 456.000.000 τόνους κρέατος, σχεδόν διπλάσια ποσότητα από το 2001, αναμένεται να καταναλώνουμε έως το 2050, όταν το 1961, η συνολική παγκόσμια προσφορά κρέατος δεν ξεπερνούσε τα 71 εκατομμύρια τόνους. Η δε παραγωγή γάλακτος προβλέπεται να αναρριχηθεί από 580 σε 1043 εκατ. τόνους.
Όλα αυτά σημαίνουν ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση στους φυσικούς πόρους, π.χ. γη, νερό, ηλεκτρική ενέργεια, φυτικές τροφές και ζωοτροφές, λιπάσματα, πετρέλαιο, κλπ. Κι ενώ τα ζωικά προϊόντα θα έπρεπε κουβαλούσαν το βάρος των καταστροφών που επιφέρουν για την παραγωγή τους, αυτό όχι μόνο δε συμβαίνει, αλλά κοστίζουν πολύ λιγότερο σε σχέση με το κόστος παραγωγής τους, συχνά μάλιστα ακόμη λιγότερο από τα λαχανικά τα οποία απαιτούν πολύ λιγότερες πρώτες ύλες, ενέργεια και εργασία.
Αλιεία
Σήμερα, μόνο το 1/100 των θαλάσσιων περιοχών του πλανήτη χαρακτηρίζεται σαν προστατευόμενο, τη στιγμή που η ζωή στις θάλασσες και τους ωκεανούς αφανίζεται με ταχύ ρυθμό. Η βιομηχανία της αλιείας με τα σύγχρονα αλιευτικά μέσα και την πρακτική της υπεραλίευσης κοντεύει στην κυριολεξία να ερημώσει τις θάλασσες από την ιχθυοπανίδα. Αρκεί να αναφέρουμε ότι το 2005, η αλιευτική βιομηχανία απέδωσε περίπου 141 εκατ. τόνους ιχθυηρών. Οι επιστήμονες εκτιμούν πως η αλιευτική βιομηχανία έχει εξολοθρεύσει το 90% των μεγάλων ψαριών των ωκεανών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα 2/3 των αλιευμάτων μετατρέπονται σε άλευρα, αναμειγνύονται με σιτηρά για να χρησιμοποιηθούν σαν τροφή των κτηνοτροφικών ζώων και σαν ιχθυέλαια. Επίσης, χρειάζονται περίπου 50 ψάρια αλιευμένα από τη θάλασσα για να εκτραφεί μόλις ένας σολομός ιχθυοτροφείου και 100 κιλά σαρδέλες για να τραφούν 10 κιλά εκτρεφόμενες πέρκες. Τόνοι και τόνοι γαλάζιας φάλαινας μετατράπηκαν σε σκυλοτροφή, ενώ οι αγελάδες μετατράπηκαν στο χειρότερο θηρευτή ψαριών του πλανήτη, αφού καταναλώνουν περισσότερους τόνους ψαριών απ’ότι οι καρχαρίες, τα δελφίνια κι οι φώκιες ολόκληρου του πλανήτη. Οι φάλαινες, τα δελφίνια, οι φώκιες, και γενικά τα μεγάλα κήτη, πεθαίνουν από πείνα μη βρίσκοντας πλέον τίποτα να φάνε, έστω κι αν κυνηγάνε σε μια περίμετρο πολλών μιλίων καθημερινά.
Το φυσικό περιβάλλον της θαλάσσιας ζωής κατάντησε να είναι ο κύριος αποδέκτης των πάσης φύσεως βιομηχανικών, τοξικών και οικιακών αποβλήτων, καθώς και των βαρέων μετάλλων της «ευγενούς και φιλικής» προς το περιβάλλον ανθρώπινης δραστηριότητας. Έχει υπολογισθεί ότι εκατοντάδες χιλιάδες είδη χημικών ουσιών, διαφόρου τοξικότητας, ρυπαίνουν τους ωκεανούς, τις κλειστές θάλασσες και τις λίμνες του πλανήτη μας. Οι ουσίες αυτές προκαλούν στα ψάρια καρκινώματα, νεοπλάσματα, φλεγμονές και άλλες ασθένειες.
Ιχθυοκαλλιέργειες
Εκτός από την υπεραλίευση, η εκτροφή ψαριών αναπτύσσεται ραγδαία και δημιουργεί μέγιστα προβλήματα επιβαρύνοντας ολοένα και περισσότερο το θαλάσσιο περιβάλλον και την πανίδα του. Τα θαλάσσια ζώα, όπως και τα εκτρεφόμενα ζώα της ξηράς, στοιβάζονται σε πολύ μικρούς χώρους, πράγμα που συνεπάγεται, τη μαζική χρήση αντιβιοτικών και φαρμάκων προκειμένου να προληφθούν ή να κατασταλούν οι διάφορες ασθένειες (στις οποίες τα ζώα είναι επιρρεπή, λόγω της αφύσικης ζωής και του περιβάλλοντος στο οποίο είναι αναγκασμένα να ζουν) και να αποφευχθούν καταστρεπτικές επιδημίες. Έτσι, οι ιχθυοκαλλιέργειες προκαλούν εκτεταμένη ρύπανση των ακτών από τα απόβλητα και τα περισσεύματα των τροφών, τη χρήση αντιβιοτικών και άλλων χημικών για την αποτροπή ασθενειών. Τα άτυχα ψάρια είναι υποχρεωμένα να διαβιούν μέσα σ’ένα περιβάλλον γεμάτο από ουσίες που ο ίδιος ο οργανισμός τους τις αποβάλλει σαν άχρηστες και επιβλαβείς, δηλαδή τα δικά τους λύματα, εκτός βέβαια των βιομηχανικών αποβλήτων και ανθρώπινων λυμάτων. Παρά την αλόγιστη χρήση χημικών και αντιβιοτικών ουσιών, ένα μεγάλο ποσοστό των εκτρεφόμενων ψαριών πεθαίνουν από μικροβιακές λοιμώξεις των νεφρών, διάφορους καρκίνους, εξελκώσεις του δέρματος, ενώ οι κατά καιρούς αποδράσεις ιχθύων στα γειτονικά ύδατα, μεταδίδουν στα ελεύθερα ψάρια ασθένειες και γενετική ρύπανση. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, τα πλεονεκτήματα που διαθέτουν τα ψάρια σαν υγιεινότερη τροφή έναντι του κρέατος, δεν είναι μόνο παρά μια αυταπάτη.
Λόγω του μεγάλου τους αριθμού και του συνωστισμού τους στα θαλάσσια κλουβιά, τα ψάρια υποφέρουν και δεν μπορούν να κινηθούν ελεύθερα, με αποτέλεσμα το μυϊκό σύστημα τους να ατροφεί. Έτσι, επεμβαίνει η επιστήμη αυξάνοντας γενετικά τη μυϊκή μάζα των ψαριών, ώστε αυτά να αποδίδουν περισσότερο κέρδος.
Εκτός όμως από τα αντιβιοτικά και τα φάρμακα, χρησιμοποιούνται ζιζανιοκτόνα για να αποτραπεί η ανάπτυξη βλάστησης στο νερό, καθώς και απολυμαντικά. Όλες αυτές οι ουσίες πετιούνται στα νερά των ακτών, μαζί με υπολείμματα ζωοτροφών μολύνοντάς τα έτσι σε σημαντικό βαθμό.
Τέλος, κάθε χρόνο μπλέκονται στα δίχτυα των ιχθυοτροφείων εκατοντάδες χιλιάδες μεγάλα ψάρια, νεροχελώνες, δελφίνια, φώκιες, ακόμα και πουλιά που τα περιτριγυρίζουν για να βρουν τροφή, με αποτέλεσμα να πεθαίνουν.
