Τη δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στο... σπίτι έχουν πλέον τα ελληνικά νοικοκυριά με την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών συστημάτων στη χώρα μας, σε μια εποχή όπου η απελευθέρωση της συγκεκριμένης αγοράς είναι πλέον μια πραγματικότητα από τις αρχές του τρέχοντος μηνός σε ολόκληρη την ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να εξοικονομούν σημαντικά ποσά ετησίως από την ενέργεια που καταναλώνουν, βγαίνοντας κερδισμένοι σε βάθος χρόνου.
Οπως επισημαίνουν παράγοντες της συγκεκριμένης αγοράς, μπορεί σήμερα το κόστος εγκατάστασης ενός τέτοιου συστήματος να θεωρείται μεγάλο από αρκετά νοικοκυριά, ωστόσο τονίζουν ότι είναι βέβαιο ότι μέσα στην πρώτη δεκαετία θα έχει γίνει απόσβεση, ενώ μετά τη δεκαετία ο ιδιώτης θα μπορεί να βγάζει ακόμη και κέρδος. Τούτο συμβαίνει διότι με βάση τον τελευταίο νόμο που ψηφίστηκε για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η ΔΕΗ είναι υποχρεωμένη να αγοράζει το παραγόμενο από φωτοβολταϊκά συστήματα ρεύμα σε τιμή επταπλάσια από αυτήν που χρεώνει τους καταναλωτές.
Οι τρόποι της χρήσης
Υπάρχουν δύο τρόποι χρήσης των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Πρώτον, ένα σύστημα παραγωγής ηλεκτρισμού με φωτοβολταϊκά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με το δίκτυο της ΔΕΗ, το αποκαλούμενο διασυνδεδεμένο σύστημα.
Στην περίπτωση αυτή ο καταναλωτής πουλάει το ηλιακό ρεύμα στη ΔΕΗ αντί μιας ορισμένης από τον νόμο τιμής, σήμερα 0,45 ευρώ ανά κιλοβατώρα, και συνεχίζει να αγοράζει ρεύμα από τη ΔΕΗ, όπως και σήμερα. Εχει δηλαδή έναν διπλό μετρητή για την καταμέτρηση της εισερχόμενης και εξερχόμενης ενέργειας. Ο δεύτερος τρόπος αφορά μια φωτοβολταϊκή εγκατάσταση που αποτελεί ένα αυτόνομο σύστημα και καλύπτει το σύνολο των ενεργειακών αναγκών ενός κτιρίου ή μιας επαγγελματικής χρήσης.
Εξάλλου, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα φωτοβολταϊκά χρησιμοποιούνται για παροχή ηλεκτρικής ενέργειας εφεδρείας, δηλαδή ως συστήματα αδιάλειπτης παροχής - UPS. Στην περίπτωση αυτή το σύστημα είναι μεν διασυνδεδεμένο με τη ΔΕΗ, αλλά διαθέτει και μπαταρίες για να αναλαμβάνει την κάλυψη των αναγκών σε περίπτωση διακοπής του ρεύματος και για όσο διαρκεί αυτή.
Εκπρόσωποι εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην εμπορία και παραγωγή φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων σημειώνουν ότι ανεξαρτήτως του συστήματος που θα επιλεγεί, αυτό θα συνοδεύεται από κάποιο σύστημα αποθήκευσης της ενέργειας. Στην περίπτωση των διασυνδεδεμένων συστημάτων, το «σύστημα αποθήκευσης» είναι το δίκτυο της ΔΕΗ, ενώ τα αυτόνομα συστήματα συνοδεύονται από μπαταρίες. Κατά κανόνα τα φωτοβολταϊκά συστήματα που έχουν εγκατασταθεί ως σήμερα στην Ελλάδα εξυπηρετούν απομονωμένες χρήσεις, σε σημεία όπου δεν υπάρχει δίκτυο της ΔΕΗ, επειδή στις περιπτώσεις αυτές η οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος είναι πολύ πιο εμφανής.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εναλλακτική λύση μιας ηλεκτρογεννήτριας αποδεικνύεται μακροπρόθεσμα εξαιρετικά ακριβή. Οταν όμως υπάρχουν ισχυρά κίνητρα για την παραγόμενη ηλιακή κιλοβατώρα, όπως ισχύει πλέον από τον Ιούνιο του 2006, τότε συμφέρει τον καταναλωτή να είναι συνδεδεμένος με το δίκτυο και να πουλά ηλιακό ηλεκτρισμό σε αυτό αντί μιας ορισμένης από τον νόμο τιμής.
Πόσο όμως θα παράγει ένα τέτοιο σύστημα και πόσο κοστίζει; Για ένα σπίτι της τάξης των 120 τ.μ., που είναι συνδεδεμένο με το δίκτυο της ΔΕΗ, θεωρείται αρκετό ένα σύστημα μεγέθους 5 KW, το κόστος του οποίου κυμαίνεται περί τα 30.000 ευρώ. Από την πώληση της παραγόμενης ενέργειας στη ΔΕΗ ο καταναλωτής θα εισπράττει σε ετήσια βάση ένα ποσό της τάξης των 3.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι αν το ίδιο νοικοκυριό πληρώνει στη ΔΕΗ 1.000 ευρώ ετησίως, το κέρδος του θα φτάσει τα 2.000 ευρώ.
Οσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο, αυτή θεωρείται εξαιρετικά προβλέψιμη. Σε γενικές γραμμές, ένα φωτοβολταϊκό σύστημα στην Ελλάδα παράγει κατά μέσο όρο ετησίως περί τις 1.150-1.400 κιλοβατώρες ανά εγκατεστημένο κιλοβάτ (KWh/έτος/KW). Το πόσης ισχύος θα είναι το φωτοβολταϊκό σύστημα που θα επιλεγεί από τον καταναλωτή, εξαρτάται μόνο από δύο παραμέτρους. Τη διαθέσιμη επιφάνεια στο κτίριο ή το οικόπεδο και το ύψος των προς επένδυση κεφαλαίων.
_vGB.jpg)
Το μέγεθος της εγκατάστασης
Στην περίπτωση των αυτόνομων εφαρμογών δεν υπάρχει μονοσήμαντη απάντηση στο ερώτημα «τι μέγεθος σύστημα πρέπει να εγκατασταθεί». Αυτό εξαρτάται από τις ανάγκες και το προφίλ της κατανάλωσης ενέργειας που έχει το νοικοκυριό. Και αυτό γιατί το ίδιο σπίτι θα έχει πολύ διαφορετικές ενεργειακές ανάγκες αν χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία ή ως εξοχικό, ανάλογα με την περιοχή στην οποία βρίσκεται, τον αριθμό των ατόμων και τις ώρες που μένουν εκεί, ακόμη και τις συνήθειές τους.
Για λόγους απόδοσης και οικονομίας πάντως δεν συνιστάται η χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων για την τροφοδότηση θερμικών ηλεκτρικών συσκευών, όπως κουζίνες, θερμοσίφωνες, ηλεκτρικά καλοριφέρ ή θερμοσυσσωρευτές. Για τις χρήσεις αυτές υπάρχουν πολύ οικονομικότερες λύσεις, όπως οι ηλιακοί θερμοσίφωνες, ο γεωθερμικός κλιματισμός, οι κουζίνες ή τα σύγχρονα συστήματα θέρμανσης με βιομάζα. Από την άλλη μεριά, ο φωτισμός με λάμπες εξοικονόμησης και η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών αποτελούν ανάγκες που μπορούν να καλυφθούν εύκολα και οικονομικά με φωτοβολταϊκά.
Τα φωτοβολταϊκά μπορούν να τοποθετηθούν σε οικόπεδα, στέγες ή και σε προσόψεις κτιρίων. Παρέχονται σε διάφορα μεγέθη και μπορούν για παράδειγμα να υποκαταστήσουν τμήμα μιας κεραμοσκεπής, μειώνοντας αντίστοιχα το κόστος της ή τα υαλοστάσια σε μια πρόσοψη. Αρα συμφέρει να γίνει μελέτη για την εγκατάστασή τους προτού χτιστεί μια κατοικία.
Επιπλέον, μπορούν να παίξουν και τον ρόλο σκιάστρων πάνω από παράθυρα.
Οσον αφορά τον ελεύθερο χώρο που απαιτείται, σύμφωνα με έναν πρόχειρο κανόνα, χρειάζεται 1 τετραγωνικό μέτρο για κάθε 100 Watt, αν χρησιμοποιηθούν τα συνηθισμένα κρυσταλλικά φωτοβολταϊκά του εμπορίου. Αν τοποθετηθούν άμορφα φωτοβολταϊκά, το συνολικό κόστος θα είναι περίπου το ίδιο ή και μικρότερο, θα απαιτηθεί όμως περίπου διπλάσια επιφάνεια. Εξάλλου, βασική προϋπόθεση αποτελεί ο χώρος που θα τοποθετηθεί το σύστημα να είναι κατά το δυνατόν 100% ασκίαστος καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Σε διαφορετική περίπτωση, το σύστημα θα λειτουργεί με μικρότερη απόδοση.
