Στα 90s η σπατάλη ήταν στάση ζωής. Στη μετά-ευρώ εποχή το “value for money” αντικατέστησε το “exclusive” στην πρώτη θέση της λίστας με τους αγαπημένους όρους του lifestyle Τύπου. Εν καιρώ κρίσης, αντικαταστάθηκε κι αυτός από το “low budget”. Και κάπως έτσι, μέσα σε δύο δεκαετίες, η οικονομία απενοχοποιήθηκε, κι έπαψε να είναι συνώνυμο της τσιγκουνιάς. Ήρθαν, πριν από λίγες εβδομάδες, και τα νέα μέτρα, και την μετέτρεψαν από έξυπνη πρακτική σε ανάγκη.
Κι αν λίγα χρόνια πριν οι πάντες ένιωθαν την ανάγκη να μας συμβουλεύσουν πώς να ξοδέψουμε περισσότερα –για να δείχνουμε και κυρίως για να νιώθουμε ότι «έχουμε»– τώρα αυτό το «περισσότερα» αναφέρεται όχι στα χρήματα, αλλά σε όσα μπορούμε να κάνουμε εξοικονομώντας τα.
Σχεδόν αποφεύγοντας τον πειρασμό της κλισέ διερώτησης «μήπως τελικά βγήκαμε κερδισμένοι από την κρίση;», συγκεντρώσαμε πενήντα τρόπους για να μειώσουμε τα καθημερινά έξοδα και να κάνουμε... περισσότερα –ταξίδια; ψώνια; βράδια έξω με φίλους;– με ό,τι έχουμε.
Το χρώμα του χρήματος
* Κρατάτε τις αποδείξεις. Ευλαβικά. Σε ένα μεγάλο κουτί, που όσο γεμίζει τόσο περισσότερο θα σας απαλλάσσει από φόρο εισοδήματος. Και όσο το βλέπετε να γεμίζει, μυστηριωδώς θα σας φτιάχνει το κέφι. Αν δε σας θυμίζει τους καυγάδες με την παρέα σας στις ταβέρνες για το ποιος θα κρατήσει την απόδειξη.
* Κάντε μεταφορά υπολοίπου στις πιστωτικές κάρτες. Οι περισσότερες προσφέρουν επιτόκιο χάριτος –σχεδόν στο μισό του κανονικού– για έξι μήνες. Μεταφέροντας το υπόλοιπό σας κάθε εξάμηνο σε νέα κάρτα, απολαμβάνετε προνομιακό επιτόκιο μέχρι να τις αποπληρώσετε. Διαβάστε τους όρους της μεταφοράς πριν υπογράψετε, για να βεβαιωθείτε ότι δεν δεσμεύεστε για περίοδο μεγαλύτερη των έξι πρώτων μηνών.
* Ξεθάψτε από ντουλάπες και πατάρια οτιδήποτε δεν χρειάζεστε –ρούχα, παιχνίδια, βιβλία, βινύλια–και πουλήστε τα σε sites όπως το Ricardo.gr, το eBay.com ή απλά σε second hand καταστήματα –τα βινύλια στο 360, στο Γκάζι.
Επικοινωνούμε; * Κάντε τα τηλεφωνήματά σας από το γραφείο. Είναι παράλογο να γυρνάτε βράδυ καθημερινής από τη δουλειά και να τηλεφωνείτε στον κολλητό/ την κολλητή/ τη μάμα σας/ το έτερον ήμισυ για να ανταλλάξετε τα νέα της ημέρας σε τηλεφωνικό μαραθώνιο. Ή θα κανονίσετε να τα πείτε από κοντά, ή θα μείνετε μία ώρα παραπάνω στο γραφείο και θα τηλεφωνήσετε από εκεί. Εκτός αν ο λογαριασμός της εταιρείας έρχεται στο όνομά σας.
* Στείλτε e-mail αντί για μηνύματα. Είναι δωρεάν, δεν έχουν περιορισμό χαρακτήρων και γράφονται πολύ πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα εκτός από χρήμα να σας εξοικονομούν και χρόνο.
* Εκμεταλλευτείτε τα προγράμματα που παρέχουν οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Μην βιαστείτε να απαντήσετε ότι τα χρησιμοποιείτε ήδη. Νέα εμφανίζονται σχεδόν κάθε εβδομάδα, ειδικά για τους κατόχους καρτοκινητών: δωρεάν μηνύματα, δωρεάν τηλεφωνήματα, ακόμη και… δωρεάν Facebook από το κινητό, στέλνοντας ένα απλό SMS για την ενεργοποίηση. Ρίξτε μια ματιά στο site της εταιρείας σας και θα εκπλαγείτε.
Εκτελούνται μεταφοραί…
* Αδειάστε το πορτμπαγκάζ –εκείνη η ομπρέλα θαλάσσης δεν πρόκειται να σας χρησιμεύσει τους προσεχείς τρεις μήνες–, φουσκώστε τα λάστιχα, αλλάζετε τις ταχύτητες σωστά: στις τρεις χιλιάδες στροφές. Η βενζίνη που κοστίζει σχεδόν 1,5 ευρώ το λίτρο είναι ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς του μηνιαίου budget σας.
* Αν επιμένετε να κρατήσετε το αυτοκίνητό σας, σχεδιάστε στρατηγικά τις διαδρομές –ή τις εξόδους σας– ώστε να περνάτε από τα σημεία όπου πωλείται η φθηνότερη βενζίνη (αναλυτικός κατάλογος που ανανεώνεται τακτικά, ευγενική χορηγία του Υπουργείου Ανάπτυξης, εδώ) τις ημέρες της εβδομάδας που θα γεμίζετε το ντεπόζιτο.
* Ακόμα οικονομικότερες βγαίνουν οι μετακινήσεις με το μετρό, τουλάχιστον για όσους απολαμβάνουν το προνόμιο να ζουν και να δουλεύουν κοντά στους σταθμούς του. Πριν λίγο καιρό, μάλιστα, η Αττικό Μετρό ακολουθώντας τα πρότυπα των άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, καθιέρωσε το εβδομαδιαίο εισιτήριο, το οποίο κοστίζει 10 ευρώ. Υπάρχει, βέβαια, πάντα και η μηνιαία κάρτα απεριορίστων διαδρομών του ΟΑΣΑ, για όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς –ή όποια από αυτά λειτουργούν, εν πάση περιπτώσει– η οποία κοστίζει 38 ευρώ.
* Εφαρμόστε την πρακτική του carpooling με συναδέλφους, φίλους, συμμαθητές. Μοιράζεστε τα έξοδα της βενζίνης και συσφίγγετε τις σχέσεις σας.
* Το έχουμε γράψει και ξαναγράψει, αλλά θα το επαναλάβουμε: τα αεροπορικά εισιτήρια όσο νωρίτερα τα κλείσουμε τόσο φθηνότερα θα είναι. Νωρίτερα σημαίνει τουλάχιστον δύο μήνες πριν. Ει δυνατόν και πέντε. Και παραπάνω.
* Τα newsletter των αεροπορικών εταιρειών –αλλά και σιδηροδρόμων, αν ταξιδεύετε συχνά με τραίνο στην Ευρώπη– δεν είναι junk e-mails. Είναι ο καλύτερος τρόπος να ενημερώνεστε για προσφορές, που ισχύουν συνήθως από την ημέρα που τα ανοίγετε μέχρι την επόμενη.
Φτωχό-καλυβάκι μου
*Αντικαταστήστε τους παλιούς λαμπτήρες με λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, που αντέχουν και πολύ περισσότερο στο χρόνο.
* Χρησιμοποιήστε τις… αδηφάγες ηλεκτρικές συσκευές –πλυντήριο, ηλεκτρική σκούπα, θερμοσίφωνα– μετά τις 11.00 το βράδυ για να εκμεταλλευτείτε το σαφώς χαμηλότερο νυχτερινό τιμολόγιο της ΔΕΗ.
* Εξοικειωθείτε με το Skype και μην πληρώσετε ποτέ ξανά τηλεφώνημα.
* Αγοράστε τα αναλώσιμα –απορρυπαντικά, αφρόλουτρα, χαρτοπετσέτες κλπ– που βρίσκετε στο σούπερ μάρκετ σε προσφορά τύπου «στα δύο το ένα δώρο» σε ποσότητες που θα σας φτάσουν για ένα μήνα, ή και περισσότερο, αναλόγως του budget και της χωρητικότητας του πορτμπαγκάζ.
* Μην υποτιμάτε τις προσφορές γενικώς: τα «50 λεπτά φθηνότερα» μπορεί να φαίνονται μηδαμινό κέρδος, αλλά αγοράζοντας περισσότερα προϊόντα με σχετικά stickers σε ένα - δυο μήνες θα έχετε εξοικονομήσει αρκετά χρήματα για να πληρώσετε, για παράδειγμα, τον λογαριασμό της ΕΥΔΑΠ.
* Σκεπάστε τις κατσαρόλες και τα τηγάνια όταν μαγειρεύετε. Θα χρειαστείτε τον μισό χρόνο, και το μισό ρεύμα. Φτιάξτε τσάι στην τσαγιέρα, αντί να χρησιμοποιείτε ένα φακελάκι σε κάθε φλιτζάνι.
Πείνα και των γονέων * Αγοράστε τα λαχανικά και τα κρεατικά της εβδομάδας από τις λαϊκές αγορές και τη Βαρβάκειο –οι Αθηναίοι– μετά τις 13.00 το μεσημέρι, οπότε οι τιμές χαμηλώνουν αισθητά.
* Πηγαίνετε με λίστα στο σούπερ μάρκετ. Και τηρήστε την ευλαβικά: μην αγοράσετε τίποτα –αλλά τίποτα– που δεν περιλαμβάνεται σε αυτήν.
* Μην πηγαίνετε ποτέ στο σούπερ μάρκετ πριν φάτε. Η λιγούρα είναι πάντα κακός σύμβουλος μπροστά σε ένα ράφι φορτωμένο σοκολάτες.
* Μην αγοράζετε τα βασικά είδη –μακαρόνια, σάλτσες ντομάτας, ρύζι– που φέρουν γνωστές ετικέτες. Δεν έχουν καμία γευστική διαφορά με τους «άσημους» ανταγωνιστές τους –ούτως ή άλλως τα αναμιγνύετε με σάλτσες, πιπέρια, μπαχαρικά και άλλα υλικά, «εξαφανίζοντας» την αρχική τους γεύση.
* Ένα τρόφιμο που πλησιάζει την ημερομηνία λήξης του μπορεί να συντηρηθεί για λίγες ημέρες παραπάνω στην κατάψυξη.
* Η κατάψυξη και ο φούρνος μικροκυμάτων είναι ο συνασπισμός που μάχεται την κρίση. Μαγειρεύετε τα Σαββατοκύριακα –και τις ελάχιστες καθημερινές που έχετε διάθεση και χρόνο– μεγαλύτερες ποσότητες, και παίρνετε ταπεράκι στη δουλειά.
* Από την άλλη, τα delivery εξασφαλίζουν μερικές πολύτιμες έξτρα αποδείξεις.
* Μιλώντας για delivery, πολλές μεγάλες αλυσίδες, όπως το L’Artigiano και η Pizza Hut, παρέχουν έκπτωση της τάξεως του 30% αν παραλάβετε την παραγγελία σας οι ίδιοι από κάποιο κατάστημά τους –γλιτώνετε και το tip για τον υπάλληλο.
* Ποιος είπε ότι για να κάνετε οικονομία πρέπει να αποκλείσετε τις εξόδους για φαγητό; Στον Αιγύπτιο(Μεγάλου Αλεξάνδρου και Μυκηνών, Μεταξουργείο) θα δοκιμάσετε τα καλύτερα φαλάφελ και το αυθεντικότερο ταμπουλέ της ζωής σας, προς μάξιμουμ 7 ευρώ το άτομο. Στον Κυματοθραύστη(Βαλτετσίου και Χαριλάου Τρικούπη, Νεάπολη) γεμίζετε από το μπουφέ μεγάλο πιάτο με λιχουδιές με 6 μόλις ευρώ (μικρό πιάτο με 3 ευρώ).
* Έχουμε και συνέχεια: Στο Αστάρι (Μαραθώνος και Γερμανικού, Μεταξουργείο) θα απολαύσετε σπιτικές σπεσιαλιτέ με μόλις 4,70 ευρώ το πιάτο, τις οποίες θα συνοδεύσετε με εξαιρετική ρακή, προς 2,70 ευρώ. Στο arty μπιστρό Paris – Athènes του Γαλλικού Ινστιτούτου (Σίνα 31, Κολωνάκι, τηλ.: 210 3398600) παραγγέλνετε το πιάτο ημέρας, το οποίο πληρώνετε μόλις 3,50 ευρώ.
Η κρίση θέλει καλοπέραση
* Πολλά θέατρα της Αθήνας προσφέρουν ορισμένες ημέρες της εβδομάδας μειωμένο εισιτήριο. Σε όλες τις σκηνές του Εθνικού, για παράδειγμα, η γενική είσοδος την Πέμπτη κοστίζει όσο το φοιτητικό εισιτήριο τις υπόλοιπες ημέρες: 13 ευρώ.
* Στα forum της Fnac στο Μαρούσι, τη Γλυφάδα και το Μοναστηράκι κάθε μήνα διοργανώνονται συναντήσεις, συζητήσεις, προβολές, παρουσιάσεις και εκδηλώσεις με αφορμή το βιβλίο, τη μουσική, τον κινηματογράφο, τη φωτογραφία, αλλά και λιγότερο… προφανή θέματα, όπως τα επιτραπέζια παιχνίδια και τα manga, όλα με ελεύθερη είσοδο. Δείτε κάθε μήνα το αναλυτικό πρόγραμμα στο site της Fnac.
* Ακολουθήστε τη συμβουλή που έχει κουραστεί να επαναλαμβάνει η fashion editor του in2life:επισκεφθείτε το αγαπημένο σας κατάστημα ρούχων, δοκιμάστε ό,τι σας «γυαλίσει» και αγοράστε το online, από το αντίστοιχο site του εξωτερικού. Σε πολλές περιπτώσεις –όπως στο επίσημο online κατάστημα του Ted Baker– θα πληρώσετε τη μισή τιμή.
* Το 6 D.O.G.S. της Αβραμιώτου διοργανώνει συχνά clothes swapping events. Πηγαίνετε με τα παλιά σας ρούχα, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να ανανεώσετε την γκαρνταρόμπα σας και να γνωρίσετε κόσμο –χώρια το γεγονός ότι η μουσική και το περιβάλλον είναι σούπερ.
* Στηρίξτε τα μπαρ της Αθήνας που αγωνίζονται ενάντια στην αύξηση φόρου του αλκοόλ, κρατώντας τις τιμές τους σε χαμηλά επίπεδα: Στο λιλιπούτειο Use στην Πλατεία Καρύτση, στο Kazu (Μαυρομιχάλη 3), στο White Noise (Ευμολπίδων 20) στο Γκάζι, στο Baba au Rum (Κλειτίου 6), στο Saxo (Πανόρμου 117 Β & Κηφισίας) και στο bar - ορισμό του freestyle στου Ψυρρή που λέγεται Cantina Social(Λεωκορίου 8) δε θα χρειαστείτε περισσότερα από 6 ευρώ για ένα ποτό. Στο Taf (Νορμανού 5, Μοναστηράκι) με το ίδιο κόστος θα περιηγηθείτε και στα δωματιάκια με τις εικαστικές εκθέσεις. Στο κουκλίστικο Key Bar (Πραξιτέλους 37) το ποτό σας θα κοστίσει μισό ευρώ παραπάνω.
Η οικονομία είναι γένους θηλυκού
* Δε χρειάζεται να απαρνηθείτε εντελώς το κομμωτήριο εν καιρώ κρίσης. Μπορείτε να φρεσκάρετε το κούρεμα, το χτένισμα ή τη βαφή των μαλλιών σας σε σχολές κομμωτικής, όπως οΑμάραντος, στην Ακαδημίας, όπου την κουπ σας αναλαμβάνουν τελειόφοιτοι σπουδαστές. Οι τιμές είναι εξαιρετικά χαμηλές, σε σχέση με τα συμβατικά κομμωτήρια, και τα αποτελέσματα θα σας εκπλήξουν ευχάριστα.
* Οι μεγάλες αλυσίδες καλλυντικών, όπως η MAC και τα Body Shop, αναλαμβάνουν, ορισμένα απογεύματα της εβδομάδας, το μακιγιάζ σας, εντελώς δωρεάν.
* Μην πετάτε τα μανό που μοιάζουν να έχουν ξεραθεί. Τοποθετήστε τα –κουμπωμένα– για λίγα λεπτά σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό και θα είναι και πάλι έτοιμα προς χρήση.
* Χρησιμοποιήστε make up σε σκόνη αντί για υγρό, εφαρμόστε το κραγιόν χρησιμοποιώντας το ειδικό πινελάκι, αναμείξτε τα παλιά σας κραγιόν για να δημιουργήσετε νέα χρώματα.
Κρίση… για το καλό μας
* Κόψτε το κάπνισμα. Θα εξοικονομείτε τουλάχιστον 90 ευρώ το μήνα.
* Κόψτε τους (πολλούς) καφέδες. Ο πρώτος καφές της ημέρας σας ξυπνάει, οι υπόλοιποι μόνο κακό σας κάνουν. Αν δεν μπορείτε να αντισταθείτε στον πειρασμό, τουλάχιστον φτιάξτε τον –στο σπίτι ή στο γραφείο– και μην τον παραγγέλνετε απ’ έξω.
* Κόψτε και τη συνδρομή στο γυμναστήριο. Όχι επειδή η αποχή από το κάπνισμα και τον καφέ εξασφαλίζει από μόνη της… σώμα υγιές, αλλά γιατί μπορείτε να κρατιέστε εξίσου σε φόρμα κάνοντας τζόκινγκ ή ποδήλατο στο πάρκο, χορεύοντας στα μπαρ ή και στο σπίτι, ή απλά περπατώντας.
Το τζάμπα δεν πέθανε
* Επειδή άλλο οικονόμος και άλλο τσιγκούνης, χαρίστε τα πράγματα που δεν χρειάζεστε και αναζητήστε σε sites αγγελιών όπως το xariseto.gr εκείνα που σας λείπουν.
* Απενοχοποιείστε την τάση των τελευταίων χρόνων, και γίνετε κι εσείς ένας σωστός «εγκαινιάκιας». Συμβουλευτείτε τησχετική στήλη του Αθηνοράματος, για τα εγκαίνια εκθέσεων και άλλων εβδομαδιαίων events, φρεσκάρετε τα tips για να προσποιήστε ότι εκτιμάτε την τέχνη και (εκ)τιμήστε τον gourmet μπουφέ, αφού θαυμάσετε για λίγο τα εκθέματα. Δεν είναι ντροπή, είναι οικονομία.
* Οι επίσημες αργίες, όπως η Πρωτομαγιά που πλησιάζει, αλλά και η πρώτη Κυριακή κάθε μήνα –με εξαίρεση τους καλοκαιρινούς μήνες– είναι ημέρες ελεύθερης εισόδου σε όλα τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας. Εφοδιαστείτε με χάρτες και αθλητικά και εξερευνήστε, επιτέλους, τον Κεραμεικό, την Αρχαία Αγορά και τους Αέρηδες.
* Δωρεάν προβολές επιλεγμένων ταινιών με εισηγητές γνωστούς θεωρητικούς του χώρου και κινηματογραφιστές πραγματοποιούνται στο Πολιτιστικό Κέντρο της Ένωσης Τεχνικών Ελληνικού Κινηματογράφου και Τηλεόρασης, Βαλτετσίου 25 στα Εξάρχεια (τηλ.: 210 3615675, 210 3602379) με τη χορηγία του Υπουργείου Πολιτισμού. Επίσης, τακτικότατες προβολές ταινιών διοργανώνουν –εντελώς δωρεάν– τα Ινστιτούτα όπως το Cervantes, το Goethe και το Γαλλικό Ινστιτούτο.
If all else fails… * Παντρευτείτε. Ρίχνει τα έξοδα στο μισό. Και σας μένουν και τα δώρα. Εξοικονομήστε ακόμα περισσότερα χρήματα, με πολιτικό γάμο.
