AFP
Ο πλανήτης βρίσκεται στα πρόθυρα διατροφικής κρίσης, η οποία θα επηρεάσει -εκτός από τον αναπτυσσόμενο κόσμο- και τις καθημερινές συνήθειες όλων μας, ακόμη και στη συνήθως εύπορη και ανεπτυγμένη Δύση.
Οι φυσικές καταστροφές, που έπληξαν τις σοδειές σε πολλές περιοχές του κόσμου, αλλά και η ραγδαία αύξηση της τιμής του πετρελαίου επιτείνουν την επισιτιστική απειλή. Η εξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα και την εξόρυξή τους με οικονομικές μεθόδους, συντελεί στην ανισορροπία.
Οι τιμές προϊόντων διατροφής βρίσκονται σήμερα στα υψηλότερα επίπεδα της ιστορίας, ενώ η άνοδος αυτή δεν μοιάζει να κάμπτεται. Τι θα συμβεί λοιπόν όταν εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα μπορούν να σιτιστούν; Οι περισσότεροι κάτοικοι της Δύσης θεωρούν ως δεδομένη την αφθονία φθηνών τροφίμων, που συναντούν σήμερα στις μεγάλες επιφάνειες λιανικής πώλησης. Η κατάσταση αυτή, όμως, δεν μπορεί να διαρκέσει για πολύ ακόμη.
Τα σημάδια ότι η εποχή της αφθονίας φθάνει στο τέλος της αφθονούν. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, 44 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν το φάσμα της απόλυτης πενίας, λόγω της αύξησης στην τιμή των τροφίμων, ενώ σύμφωνα με τον Αμερικανό αναλυτή και ιδρυτή του Earth Policy Institute Λέστερ Μπράουν «το ένα τρίτο των καλλιεργήσιμων εδαφών της Γης υφίσταται ταχύτατη απώλεια του εύφορου ανώτερου στρώματός τους, που δεν μπορεί να αναπληρωθεί»
.
Εξαιτίας των αμερικανικών επιδοτήσεων για παραγωγή αιθανόλης, σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου της παραγωγής καλαμποκιού στις ΗΠΑ, αξιοποιείται σήμερα ως καύσιμο. Η λειψυδρία που πλήττει τις περισσότερες χώρες της Μέσης Ανατολής, τις υποχρεώνει να βασίζονται σε εισαγωγές ύδατος από άλλα κράτη, μόνο και μόνο για την άρδευση των καλλιεργειών τους. Η Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, παρά τον πετρελαϊκό της πλούτο, δεν θα μπορεί πια να εισάγει νερό για τις καλλιέργειες σιτηρών από το 2012.
Τα υδάτινα αποθέματα υφίστανται υπερεκμετάλλευση σε κάθε μέρος του κόσμου, λόγω υπεράντλησης. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, 130 εκατομμύρια άνθρωποι στην Κίνα και 175 στην Ινδία τρέφονται από σιτηρά, που αρδεύονται από μη ανανεούμενα ύδατα. Τι θα συμβεί όταν οι καλλιέργειες αυτές δεν θα μπορούν να ποτιστούν;
Ασθένειες, υπεράντληση
Στις ΗΠΑ, η υπεράντληση των υδάτων του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα της Ογκαλάλα μπορεί να μετατρέψει τον σιτοβολώνα των Μεσοδυτικών πολιτειών σε νέα «Λεκάνη Σκόνης», θυμίζοντας την καταστροφική ανομβρία της δεκαετίας του 1930. Την ίδια ώρα, ασθένειες των σιτηρών, όπως η UG99, που πλήττει το σιτάρι, απειλούν να αφανίσουν την αγροτική παραγωγή κρίσιμων περιοχών για την επιβίωση ολόκληρων εθνών. Το τσουνάμι και το πυρηνικό δυστύχημα στην Ιαπωνία κατέστρεψαν μεγάλες περιοχές, που αποτελούσαν σημαντικές πηγές τροφίμων για τη χώρα, ενώ πολλοί ειδικοί εκτιμούν ότι μεγάλες εκτάσεις της Βόρειας Ιαπωνίας θα είναι ακατάλληλες για καλλιέργεια για περίοδο πολλών αιώνων.
Η τιμή του πετρελαίου, όμως, είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στον κατάλογο αυτό. Ο τρόπος παραγωγής των τροφίμων μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το πετρέλαιο. Η μεταφορά των διατροφικών προϊόντων εξαρτάται από το πετρέλαιο και την τιμή του.
Ο «διατροφικός πληθωρισμός» έχει ήδη καταστρεπτικές συνέπειες, όπως φαίνεται και από το παράδειγμα της Ινδίας, όπου η τιμή των τροφίμων αυξάνεται κάθε χρόνο κατά 18%. Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο ΟΗΕ ανέφερε ότι οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σημείωσαν νέο ιστορικό ρεκόρ, ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα ότι η μέση παγκόσμια τιμή των τροφίμων αυξήθηκε τους τελευταίους 12 μήνες κατά 36%.
Το μόνο συμπέρασμα που μπορεί κανείς να βγάλει είναι ότι η εποχή της αφθονίας, όπου τα σούπερ μάρκετ θύμιζαν το Κέρας της Αμάλθειας έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Παρότι η διατροφική αυτάρκεια αποτελεί μη ρεαλιστικό στόχο υπό τις παρούσες συνθήκες αστικής διαβίωσης, στόχος των σύγχρονων Δυτικών κοινωνιών πρέπει να γίνει η ανάπτυξη τοπικών δικτύων παραγωγής, διακίνησης και κατανάλωσης αγροτικών προϊόντων.
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_1_17/10/2011_411007
Οι φυσικές καταστροφές που έπληξαν τις σοδειές, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου προοιωνίζονται επισιτιστική κρίση
Ο πλανήτης βρίσκεται στα πρόθυρα διατροφικής κρίσης, η οποία θα επηρεάσει -εκτός από τον αναπτυσσόμενο κόσμο- και τις καθημερινές συνήθειες όλων μας, ακόμη και στη συνήθως εύπορη και ανεπτυγμένη Δύση.
Οι φυσικές καταστροφές, που έπληξαν τις σοδειές σε πολλές περιοχές του κόσμου, αλλά και η ραγδαία αύξηση της τιμής του πετρελαίου επιτείνουν την επισιτιστική απειλή. Η εξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα και την εξόρυξή τους με οικονομικές μεθόδους, συντελεί στην ανισορροπία.
Οι τιμές προϊόντων διατροφής βρίσκονται σήμερα στα υψηλότερα επίπεδα της ιστορίας, ενώ η άνοδος αυτή δεν μοιάζει να κάμπτεται. Τι θα συμβεί λοιπόν όταν εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα μπορούν να σιτιστούν; Οι περισσότεροι κάτοικοι της Δύσης θεωρούν ως δεδομένη την αφθονία φθηνών τροφίμων, που συναντούν σήμερα στις μεγάλες επιφάνειες λιανικής πώλησης. Η κατάσταση αυτή, όμως, δεν μπορεί να διαρκέσει για πολύ ακόμη.
Τα σημάδια ότι η εποχή της αφθονίας φθάνει στο τέλος της αφθονούν. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, 44 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν το φάσμα της απόλυτης πενίας, λόγω της αύξησης στην τιμή των τροφίμων, ενώ σύμφωνα με τον Αμερικανό αναλυτή και ιδρυτή του Earth Policy Institute Λέστερ Μπράουν «το ένα τρίτο των καλλιεργήσιμων εδαφών της Γης υφίσταται ταχύτατη απώλεια του εύφορου ανώτερου στρώματός τους, που δεν μπορεί να αναπληρωθεί»
.
Εξαιτίας των αμερικανικών επιδοτήσεων για παραγωγή αιθανόλης, σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου της παραγωγής καλαμποκιού στις ΗΠΑ, αξιοποιείται σήμερα ως καύσιμο. Η λειψυδρία που πλήττει τις περισσότερες χώρες της Μέσης Ανατολής, τις υποχρεώνει να βασίζονται σε εισαγωγές ύδατος από άλλα κράτη, μόνο και μόνο για την άρδευση των καλλιεργειών τους. Η Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, παρά τον πετρελαϊκό της πλούτο, δεν θα μπορεί πια να εισάγει νερό για τις καλλιέργειες σιτηρών από το 2012.
Τα υδάτινα αποθέματα υφίστανται υπερεκμετάλλευση σε κάθε μέρος του κόσμου, λόγω υπεράντλησης. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, 130 εκατομμύρια άνθρωποι στην Κίνα και 175 στην Ινδία τρέφονται από σιτηρά, που αρδεύονται από μη ανανεούμενα ύδατα. Τι θα συμβεί όταν οι καλλιέργειες αυτές δεν θα μπορούν να ποτιστούν;
Ασθένειες, υπεράντληση
Στις ΗΠΑ, η υπεράντληση των υδάτων του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα της Ογκαλάλα μπορεί να μετατρέψει τον σιτοβολώνα των Μεσοδυτικών πολιτειών σε νέα «Λεκάνη Σκόνης», θυμίζοντας την καταστροφική ανομβρία της δεκαετίας του 1930. Την ίδια ώρα, ασθένειες των σιτηρών, όπως η UG99, που πλήττει το σιτάρι, απειλούν να αφανίσουν την αγροτική παραγωγή κρίσιμων περιοχών για την επιβίωση ολόκληρων εθνών. Το τσουνάμι και το πυρηνικό δυστύχημα στην Ιαπωνία κατέστρεψαν μεγάλες περιοχές, που αποτελούσαν σημαντικές πηγές τροφίμων για τη χώρα, ενώ πολλοί ειδικοί εκτιμούν ότι μεγάλες εκτάσεις της Βόρειας Ιαπωνίας θα είναι ακατάλληλες για καλλιέργεια για περίοδο πολλών αιώνων.
Η τιμή του πετρελαίου, όμως, είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στον κατάλογο αυτό. Ο τρόπος παραγωγής των τροφίμων μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το πετρέλαιο. Η μεταφορά των διατροφικών προϊόντων εξαρτάται από το πετρέλαιο και την τιμή του.
Ο «διατροφικός πληθωρισμός» έχει ήδη καταστρεπτικές συνέπειες, όπως φαίνεται και από το παράδειγμα της Ινδίας, όπου η τιμή των τροφίμων αυξάνεται κάθε χρόνο κατά 18%. Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο ΟΗΕ ανέφερε ότι οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σημείωσαν νέο ιστορικό ρεκόρ, ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα ότι η μέση παγκόσμια τιμή των τροφίμων αυξήθηκε τους τελευταίους 12 μήνες κατά 36%.
Το μόνο συμπέρασμα που μπορεί κανείς να βγάλει είναι ότι η εποχή της αφθονίας, όπου τα σούπερ μάρκετ θύμιζαν το Κέρας της Αμάλθειας έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Παρότι η διατροφική αυτάρκεια αποτελεί μη ρεαλιστικό στόχο υπό τις παρούσες συνθήκες αστικής διαβίωσης, στόχος των σύγχρονων Δυτικών κοινωνιών πρέπει να γίνει η ανάπτυξη τοπικών δικτύων παραγωγής, διακίνησης και κατανάλωσης αγροτικών προϊόντων.
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_1_17/10/2011_411007
