Δεν υπάρχει διεθνώς παράδειγμα χώρας που είχε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και η ανάπτυξη αυτή δεν συνοδευόταν από αύξηση των απορριμμάτων. Χωρίς ριζοσπαστική αλλαγή των μεθόδων διαχείρισης των σκουπιδιών θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα
Την Τρίτη 27.3.12 ήρθαν στη δημοσιότητα στοιχεία της Eurostat που σχετίζονται με την παραγωγή αστικών/οικιακών αποβλήτων ανά κράτος-μέλος της Ε.Ε. και τη διαχείριση αυτών.
Η κατά κεφαλήν παραγωγή απορριμμάτων στην Ελλάδα βρίσκεται στον μέσο όρο της Ε.Ε., εμφανίζει όμως τρομακτική υστέρηση στον τομέα της διαχείρισης. Το μεγαλύτερο ποσοστό συνεχίζει να εναποτίθεται σε χωματερές 82% (κυρίως ΧΥΤΑ). Υπερβαίνουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο κατά 40% και παραπάνω. Είμαστε στην ουρά της Ε.Ε. των "27" μαζί με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Λιθουανία. Η εικόνα που παρουσιάζει η Ελλάδα σε επίπεδο μετέπειτα επεξεργασίας των αποβλήτων είναι λίγο καλύτερη από αυτές στον Τρίτο Κόσμο, αλλά σε μεγάλη απόσταση από την Ε.Ε. Το 17% των συνολικών απορριμμάτων διατίθενται προς ανακύκλωση και η συμβολή της κομποστοποίησης είναι σχεδόν ανύπαρκτη (1%). Απολύτως αναμενόμενο αφού τα τελευταία 20 χρόνια πηγαίνουμε με ρυθμούς χελώνας στον συγκεκριμένο τομέα, σοβαρή συζήτηση δεν έχει γίνει ποτέ και πάντα οι όποιες λύσεις μπορούν να αμβλύνουν το πρόβλημα υποτάσσονται σε στρατηγικές τοπικών παραγόντων και βουλευτών.
Είμαστε στο μάτι του κυκλώνα της ύφεσης, της λιτότητας, της οικονομικής κάμψης. Όλοι μιλούν για την πολυπόθητη ανάπτυξη! Ανάπτυξη όμως σημαίνει και σκουπίδι, περισσότερο σκουπίδι! Δεν υπάρχει διεθνώς παράδειγμα χώρας που είχε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και η ανάπτυξη αυτή δεν συνοδευόταν από αύξηση των απορριμμάτων. Χωρίς ριζοσπαστική αλλαγή των μεθόδων διαχείρισης των σκουπιδιών θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα.
Ρύπανση υπεδάφους και υπόγειων υδάτων, υποβάθμιση οικοσυστήματος, απειλή κατά της βιοποικιλότητας, επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων στις παρακείμενες περιοχές, επιβάρυνση της κλιματικής αλλαγής λόγω των εκλυόμενων μαζών μεθανίου (το μεθάνιο CH4 έχει τετραπλάσια δράση σε σχέση με το CO2 σε σχέση με την επιβάρυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου), πεπερασμένη δυνατότητα των χωματερών να δέχονται απόβλητα κάτι που οδηγεί τελικά στην ανάγκη αναζήτησης νέων περιοχών προς υποβάθμιση είναι μόνο μερικές άμεσα ορατές συνέπειες αυτής της πολιτικής που ακολουθείται για τα σκουπίδια εδώ και δεκαετίες από την κεντρική διοίκηση ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ. αλλά και από τους εκλεκτούς τους στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου μετά την παταγώδη αποτυχία του στο υπουργείο Οικονομικών για κακή τύχη όλων μας ήρθε στο ΥΠΕΚΑ. Για τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου υπάρχει το «μαγικό κόκκινο κουμπί» που εξαφανίζει τα σκουπίδια και λύνει το πρόβλημα. Η «μαγική λύση» λέγεται καύση!
Είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα; Φορείς, ΜΚΟ, επιστήμονες , περιβαλλοντικές οργανώσεις και άλλοι πολλοί έχουμε σοβαρές ενστάσεις για το αν τελικά θα πρέπει να πατήσουμε αυτό το «μαγικό κόκκινο κουμπί» ή πρέπει να διαλέξουμε έναν άλλο δρόμο, πιο δύσκολο, αλλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά πιο επωφελή.
Η καύση είναι η ακριβότερη δυνατή επιλογή και το απόλυτα συγκεντρωτικό μοντέλο στην αποκομιδή απορριμμάτων. H καύση σύμμεικτων σκουπιδιών καθώς και η εισαγωγή σκουπιδιών από άλλες χώρες είναι οι μόνες ρεαλιστικές προτάσεις ώστε να μπορέσει αυτή η ακριβή ιδιωτική επένδυση να καταστεί επικερδής.
Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα για να βγούμε από αυτή την κατάσταση. Λύσεις περιβαλλοντικά φιλικές και κοινωνικά δίκαιες υπάρχουν. Εφαρμόζονται εκτεταμένα σε άλλες χώρες της Ευρώπης (Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία).
Η μείωση της ποσότητας και του όγκου των απορριμμάτων που έχουν ανάγκη κεντρικής και ολοκληρωμένες διαχείρισης απορριμμάτων μπορεί να συμβεί με:
* Επαναχρησιμοποίηση συσκευασιών και άλλων τυποποιημένων προϊόντων – υλικών.
* Οικιακή κομποστοποίηση, δυνατότητα κατασκευής μικρών αποκεντρωμένων μονάδων διαλογής και κομποστοποίησης, υποχρέωση χρήσης μηχανικών κομποστοποιητών από τους μεγάλους παραγωγούς οργανικών απορριμμάτων (στρατόπεδα, νοσοκομεία, μεγάλα ξενοδοχεία, μεγάλοι χώροι εστίασης, ΟΤΑ)
Διαλογή στην πηγή με 4 κάδους για: α) χαρτί, πλαστικά, β) γυαλί, μέταλλο, ξύλο, γ) Υπόλοιπα οργανικά και βιοαποδομήσιμα υλικά δ) Υπολείμματα που θα οδηγούνται σε εγκαταστάσεις διαχωρισμού, όπου ανακτώνται υλικά, τα οργανικά θα γίνονται κομπόστ, ενώ τα αδρανή θα υφίστανται κατεργασία για αξιοποίηση στην οδοποιία ή σε αποκαταστάσεις τοπίου.
Ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης απαιτεί δημιουργία διαδημοτικών ΚΔΑΥ, διασπαρμένων στους ΟΤΑ της Αττικής ή σε ομάδες όμορων δήμων, που θα μπορούν να συστεγαστούν (ή να συνδυαστούν) με τις αποκεντρωμένες μονάδες κομποστοποίησης.
Αν δεν εξαντληθούν οι ενεργειακοί πόροι, αν δεν τσακίσει τις οικονομίες η κλιματική αλλαγή (υπολογίζεται ότι το κόστος της μπορεί να φτάσει και στο 10% του ΑΕΠ μέχρι το 2100) είναι πιθανό να πνιγούμε στα σκουπίδια που παράγουμε (τουλάχιστον στην Ελλάδα). Να πνιγούμε δηλαδή από τα απόνερα που παράγει ο ίδιος μας ο «πολιτισμός». Μαζί με την αλλαγή πλεύσης για μια κοινωνικά δίκαιη διέξοδο από την οικονομική κρίση πρέπει να κερδίσουμε το στοίχημα της βιώσιμης διαχείρισης των σκουπιδιών και της προστασίας του περιβάλλοντος. Αν κάτι τέτοιο δεν δρομολογηθεί άμεσα οι συνέπειες θα είναι ανυπολόγιστες για όλους και όλες μας, μα πιο έντονες για τους οικονομικά ασθενέστερους.
ΥΓ.: Την ώρα που έγραφα αυτό το κείμενο και έψαχνα πηγές και αναφορές στο internet έπεσα πολλές φορές πάνω στο όνομα του Γιώργου Αμπατζόγλου, του δημάρχου Ελευσίνας που έφυγε πριν λίγο καιρό από τη ζωή. Το ζωντανό παράδειγμα της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ελευσίνα δείχνει ότι η Αριστερά δεν έχει μόνο ενδιαφέρουσες ιδέες για το πώς μπορεί να γίνει αλλιώς ΚΑΙ στην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά όταν έρθει στην εξουσία το κάνει πράξη!
Δείτε εδώ τα στοιχεία
