Άλυτος γρίφος παραμένει ο συνδυασμός παραγόντων που οδηγούν στη μακροζωία, με τους επιστήμονες να συνεχίζουν τις προσπάθειες να «ξεκλειδώσουν» το μυστικό που οδηγεί στη ζωή πάνω από τα 100 έτη.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι υπεραιωνόβιοι και έχουν καπνίσει, έχουν πιεί πολύ αλκοόλ και έχουν καταναλώσει σοκολάτα για πολλές δεκαετίες. Υπάρχουν πολλοι περισσότεροι που έχουν κάνει το ίδιο αλλά έχουν πεθάνει πολύ-πολύ νωρίτερα. Για παράδειγμα, η γαλλίδα Jeanne Calment (1875-1997) έζησε 122 χρόνια, κάνοντας ποδήλατο μέχρι τα 100, περπατώντας χωρίς βοήθεια ως τα 115 και καπνίζοντας ως τα 117. Έτρωγε ένα κιλό σοκολάτα κάθε εβδομάδα και έπινε ένα ποτήρι κρασί την ημέρα. Τι οδήγησε στη μακροζωία αυτής της γυναίκας; Τα γονίδια; Η διατροφή; Η άσκηση; Η Κοινωνικότητα; Η απάντηση του ερωτήματος αυτού συναρπάζει τους επιστήμονες.
Οι ειδικοί γνωρίζουν ότι τα γονίδια αποτελούν το 30% των παραγόντων μακροημέρευσης. Το υπόλοιπο ποσοστό πιστεύεται ότι διαμορφώνεται από έναν συνδυασμό τρόπου ζωής και κοινωνικο-περιβαλλοντικών παραγόντων.
Οι επιστήμονες ξέρουν ότι δεν μπορεί όλοι να γίνουν υπεραιωνόβιοι, δηλαδή πάνω από 100 ετών. Υπάρχουν περίπου 70 από αυτούς σε όλο τον πλανήτη, 65 γυναίκες και πέντε άνδρες. Εκτιμάται ότι άλλοι 400 βρίσκονται στην ίδια κατηγορία όμως υπάρχουν ελάχιστα αποδεικτικά στοιχεία.
Τα γονίδια δεν είναι το παν
Στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο (Unifesp) oι ερευνητές εξετάζουν 245 άτομα άνω των 80 ετών. Τους δίνεται η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, κάνουν τα απαραίτητα τσεκ απ, παίρνουν συμβουλές για τον ύπνο, τη μ΄νημη, τη διατροφή και τις σωματικές δραστηριότητες. Η καθηγήτρια Γηριατρικής και Γεροντολογίας του Πανεπιστημίου, Maysa Seabra Cendoroglo, ανέφερε ότι πολλοί από τους ασθενείς είναι πολύ πιθανό να ξεπεράσουν τα 100 χρόνια. «Προσπαθούμε να απαλείψουμε κάθε φυσικό, πνευματικό, συναισθηματικό και κοινωνικό περιορισμό» δήλωσε χαρακτηριστικά. Η ίδια υπογράμμισε ότι ακόμα και να μην υπάρχουν τα γονίδια που οδηγούν στη μακροζωία, με μια σωστή διατροφή, συχνή σωματική άσκηση και με τα κατάλληλα γνωστικά ερεθίσματα μπορεί κάποιος να φτάσει τα 80 έτη ζωής.
Ο γερμανός ψυχολόγος, Dagmara Wosniak προσθέτει από την πλευρά του ότι το να είναι κάποιος αισιόδοξος, τον βοηθά να ζήσει περισσότερο.
Παράλληλα, με την πάροδο των ετών έχουν αλλάξει τα κριτήρια για το ποιος είναι ηλικιωμένος, καθώς και οι ηλικιακές ομάδες. Ο Alexander Kalache, στέλεχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) επισημαίνει ότι ένας 65χρονος δεν μπορεί να συγκριθεί πλέον με έναν αιωνόβιο, παρά το γεγονός ότι ανήκουν στην ίδια ηλικιακή ομάδα.
Τα «βασίλεια» της μακροζωίας
Ποια είναι όμως τα σημεία του κόσμου με τους περισσότερους υπεραιωνόβιους;
Η Βραζιλία υπολογίζεται ότι διαθέτει 24.000 ανθρώπους που ξεπερνούν τον έναν αιώνα ζωής. Στα νησιάΟκινάουα της Ιαπωνίας αντιστοιχούν 34 αιωνόβιοι για κάθε 100.000 κατοίκους (στις ανεπτυγμένες χώρες η αναλογία είναι 19-20). Οι ηλικιωμένοι εκεί έχουν καλά γονίδια, ακολουθούν μία χαμηλή σε θερμίδες διατροφή (πλούσια σε λαχανικά και φρούτα) και δεν καπνίζουν.
Στο χωριό Βιλκαμπάμπα του Ισημερινού δεν υπάρχουν ασφαλείς πληροφορίες και ποσοστά, όμως σύμφωνα με βιβλίο αργεντινού γιατρού οι κάτοικοι καπνίζουν, πίνουν αλκοόλ, τρώνε πολύ αλάτι, πίνουν πολύ καφέ, μερικές φορές κάνουν χρήση ναρκωτικών, αλλά παρ' όλα αυτά ζουν 110-120 χρόνια.
Αντίθετα, στη Λόμα Λίντα της Καλιφόρνια, οι κάτοικοι δεν καπνίζουν, δεν πίνουν και δεν τρώνε χοιρινό, ενώ αποφεύγουν και άλλα είδη κρέατος, λίπη, καφεΐνη και πικάντικα φαγητά.
Τέλος στη Σαρδηνία, στη γειτονική μας Ιταλία υπάρχουν 24 αιωνόβιοι για κάθε 100.000 κατοίκους (τρεις φορές περισσότεροι από τον ευρωπαϊκό μ.ο.). Μυστικά της μακροζωίας είναι η μεσογειακή διατροφή, η κατανάλωση κρασιού και η έλλειψη ενός ενζύμου(Glucose-6-phosphate dehydrogenase) στα σώματά τους.
