Από τους μήνες με τη μεγαλύτερη ξηρασία των τελευταίων δεκαετιών ήταν -σχεδόν για όλη την Ελλάδα- ο Νοέμβριος, ο μήνας που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται από πολλές βροχοπτώσεις. Στις περισσότερες πόλεις της χώρας, τα σχεδόν μηδενικά χιλιοστά βροχής που καταγράφηκαν έσπασαν κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Ειδικά στην περιοχή των Ιωαννίνων, οι βροχοπτώσεις ήταν οι χαμηλότερες από το... 1915. Αν και οι επιστήμονες δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα ποια είναι τα βαθύτερα αίτια αυτού του ακραίου φαινομένου, θέτουν ερωτήματα για το εάν αυτές οι μεταβολές μπορεί να αποτελούν συνέπεια της κλιματικής αλλαγής.
«Πύλη» η Ήπειρος
«Η Ήπειρος θεωρείται η πύλη της Ελλάδας για τις βροχές, οπότε μπορούμε να πούμε πως δίνει το στίγμα για τις βροχοπτώσεις στην υπόλοιπη χώρα. Φέτος καταγράψαμε στα Ιωάννινα το πιο ξηρό φθινόπωρο από το 1915, από τότε δηλαδή που έχουμε δεδομένα. Αντίθετα, πέρυσι είχαμε το πιο υγρό φθινόπωρο από το 1915. Δηλαδή, μέσα σ’ έναν χρόνο καταγράψαμε στην περιοχή τα δύο άκρα.
Συγκεκριμένα, τον Νοέμβριο, μόλις 1 χιλιοστό βροχής έπεσε στην πόλη, τον Οκτώβριο 44 χιλ. και τον Σεπτέμβριο 46 χιλ. Πέρυσι, τους αντίστοιχους μήνες, είχαμε 353 χιλ. βροχής, 292 χιλ. τον Οκτώβριο και 112 χιλ. τον Σεπτέμβριο. Για να καταλάβατε, την ίδια περίοδο πέρυσι, οι βροχοπτώσεις ήταν αυξημένες κατά 229% από τη μέση τιμή, ενώ φέτος δεν έφτασαν ούτε στο 1/3», εξηγεί ο καθηγητής στο Εργαστήριο Μετεωρολογίας στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Αριστείδης Μπαρτζώκας, ο οποίος αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο το ρεκόρ που καταγράφηκε φέτος να μην αφορά τα τελευταία 96 χρόνια, αλλά μεγαλύτερη χρονική περίοδο, καθώς δεν υπάρχουν δεδομένα πριν από το 1915.
Σε όλη τη Μεσόγειο
Ωστόσο, το πρόβλημα των μειωμένων βροχοπτώσεων που καταγράφηκαν τον Νοέμβριο δεν αφορά μόνο τον ελλαδικό χώρο. Η Ιταλία και στο σύνολό της η κεντρική Μεσόγειος χαρακτηρίστηκαν από γενικευμένη ξηρασία. Και στην Αττική, ο φετινός Νοέμβριος ήταν άνυδρος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
«Μετρήσαμε μόλις 1 χιλιοστό βροχής, όταν η μέση κλιματική τιμή για τον συγκεκριμένο μήνα είναι 50,6 χιλιοστά. Οι αριθμοί δεν είναι μόνο εξαιρετικά χαμηλοί, αλλά είναι από τους χαμηλότερους των τελευταίων 70 χρόνων. Ανάλογη εικόνα είχαμε το 1972 και το 1986», εξηγεί η διευθύντρια Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Βασιλική Κοτρώνη.
«Θα υπάρξει πρόβλημα»
«Τα δεδομένα που είχαμε φέτος δεν είναι καθόλου συνηθισμένα. Κανονικά, ο Νοέμβριος χαρακτηρίζεται από χαμηλά βαρομετρικά, όμως φέτος το χαρακτηριστικό ήταν οι πολυήμερης διάρκειας βοριάδες. Δεν γνωρίζουμε αν το φαινόμενο αυτό θα επαναληφθεί, όμως αν συνεχιστεί, θα υπάρχει σίγουρα πρόβλημα», συμπληρώνει η ίδια. Οι φθινοπωρινές βροχές παίζουν σημαντικό ρόλο στο «γέμισμα» του υδροφόρου ορίζοντα και εξισορροπούν τις απώλειες που υπάρχουν μετά το καλοκαίρι. Εξίσου σημαντικό ρόλο στην τροφοδοσία του υδροφόρου ορίζοντα έχει και το χιόνι, το οποίο λιώνει αργά κι έτσι το νερό διοχετεύεται σταδιακά στο υπέδαφος. «Στις κορυφές της Πίνδου δεν έχει χιονίσει ακόμα και αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα με την τροφοδότηση των ποταμών και τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα», αναφέρει ο Αρ. Μπαρτζώκας.
