Mελέτη κατέδειξε ότι οι οργανικές καλλιέργειες όχι μόνο ωφελούν το περιβάλλον και εμάς, αλλά είναι και πιο αποδοτικές
Τα χωράφια όπου καλλιεργούνται βιολογικά (χωρίς χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα) μπορούν να δίνουν την ίδια ή και μεγαλύτερη παραγωγή από εκείνα που καλλιεργούνται συμβατικά, αναφέρει η μελέτη. Παράλληλα η βιολογική παραγωγή απαιτεί 45% λιγότερη ενέργεια από τη συμβατική, εκλύει 40% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα (αέριο του θερμοκηπίου που συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή) και προσφέρει τρεις φορές μεγαλύτερο εισόδημα στους παραγωγούς από ό,τι η συμβατική καλλιέργεια, σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξαν οι επιστήμονες, καταγράφοντας τα δεδομένα επί τριάντα χρόνια.
Η μέθοδος βιολογικής καλλιέργειας κρίνεται περισσότερο βιώσιμη όσον αφορά τα οικονομικά στοιχεία, τη χρήση της ενέργειας, αλλά και την ανθρώπινη υγεία, επισημαίνουν. «Καθώς στο μέλλον πρόκειται να αντιμετωπίσουμε ακραίες καιρικές συνθήκες, αύξηση των ενεργειακών αναγκών, μείωση των αποθεμάτων νερού και αύξηση του πληθυσμού, χρειαζόμαστε ένα σύστημα που να μπορεί να προσαρμόζεται και να αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα παράγοντας παράλληλα θρεπτικό και υγιεινό φαγητό. Και αυτές τις προϋποθέσεις πληροί η βιολογική παραγωγή», τονίζεται στη έρευνα του ινστιτούτου Rodale.
Παρά τη φήμη που θέλει η ποσότητα της παραγωγής να μειώνεται κάθετα με την εφαρμογή της βιολογικής καλλιέργειας, -ένας από τους βασικούς λόγους που θεσπίστηκε η επιδότηση των βιολογικών καλλιεργειών- η συγκεκριμένη έρευνα τονίζει ότι έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα η παραγωγή επανέρχεται τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα. «Μέσα σε διάστημα 5-7 ετών, οι αποδόσεις αυξάνονται, γιατί επανέρχονται όλοι οι μηχανισμοί της φύσης στην καλλιέργεια» τονίζει ο κ. Δημήτρης Μπιλάλης, επίκουρος καθηγητής της βιολογικής γεωργίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι σύμφωνα με τα αποτελέσματα πειραματικών καλλιεργειών που εφαρμόζονται στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, οι μόνες καλλιέργειες που δεν επανέρχονται στα ίδια επίπεδα, όσον αφορά την απόδοση, είναι οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Αντίθετα, η βιολογική καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών είναι ιδιαίτερα αποδοτική, «γεγονός εξαιρετικά σημαντικό αν σκεφτούμε ότι το 70% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων του πλανήτη είναι σπαρμένο με ζωοτροφές» προσθέτει ο κ. Μπιλάλης.
Οι βιολογικές καλλιέργειες προσαρμόζονται καλύτερα σε συνθήκες ξηρασίας, τονίζεται στην έρευνα, ιδιότητα εξαιρετικά σημαντική, καθώς οι κλιματικές αλλαγές προβλέπεται να φέρουν... λιγότερες βροχές. Ο κ. Μπιλάλης εξηγεί ότι οι βιολογικές καλλιέργειες αντέχουν στην ξηρασία, γιατί τα φυτά που καλλιεργούνται βιολογικά αναπτύσσουν μηχανισμούς για να απορροφούν ακόμα και μικρές ποσότητες νερού. «Στις ρίζες των φυτών αναπτύσσονται ωφέλιμοι μικροοργανισμοί που φτιάχνουν τα μυκόριζα, τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να απορροφούν νερό σε συνθήκες ξηρασίας, όταν δεν μπορεί η ρίζα του φυτού.
Η βιολογική γεωργία χρειάζεται λιγότερη ενέργεια, κυρίως γιατί δεν χρειάζεται χημικά λιπάσματα, η παρασκευή των οποίων απαιτεί ενέργεια και για τον ίδιο λόγο εκλύει λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, βοηθώντας στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Επίσης, οι παραγωγοί (στις ΗΠΑ) κερδίζουν 140 δολάρια το στρέμμα, καλλιεργώντας βιολογικά και μόνο 50 καλλιεργώντας συμβατικά. H διαφορά αυτή προκύπτει από τις αυξημένες τιμές πώλησης των βιολογικών προϊόντων, αλλά και από τα μειωμένα έξοδα για λιπάσματα και φυτοφάρμακα.
Οι ερευνητές του Rodale εκτιμούν ότι μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια μπορεί να διπλασιαστεί η αγροτική παραγωγή με τη χρήση βιολογικών μεθόδων καλλιέργειας και άρα δεν ισχύει το επιχείρημα ότι η αύξηση του πληθυσμού του πλανήτη απαιτεί μεγάλες ποσότητες τροφίμων που μόνο οι συμβατικές μέθοδοι παραγωγής μπορούν να προσφέρουν. Επίσης, δεδομένης της αύξησης της ανεργίας η βιολογική καλλιέργεια μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση 30% των θέσεων εργασίας στη γεωργία.
Οι επιστήμονες βέβαια στα καλά της βιολογικής παραγωγής συνυπολογίζουν και την προστασία της υγείας των ανθρώπων.
«Περισσότερα από 17.000 εντομοκτόνα κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στο εμπόριο. Η έκθεση του ανθρώπου σε αυτές τις ουσίες μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογικά προβλήματα, ενώ ευθύνεται για την εμφάνιση πολλών μορφών καρκίνου» επισημαίνουν.
Yπάρχει περιθώριο για τα ελληνικά προϊόντα
Βιολογική γεωργία και άρα ακριβότερα προϊόντα δεν είναι μια παρακινδυνευμένη επένδυση σε καιρό κρίσης; Οχι, όπως δείχνουν τα στοιχεία και η τάση της αγοράς.
O κ. Δημήτρης Μπιλάλης, επίκουρος καθηγητής στη βιολογική γεωργία στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, τονίζει ότι έχουν αυξηθεί οι μεταποιητικές μονάδες για επεξεργασία και συσκευασία βιολογικών προϊόντων, ενώ και το ενδιαφέρον των παραγωγών αυξάνεται. Η κρίση οδήγησε πολλούς να στραφούν στην πρωτογενή παραγωγή. Και οι νεο-αγρότες είναι συχνά άνθρωποι μορφωμένοι που ζητούν κάτι διαφορετικό, που θα τους φέρει μεγαλύτερο εισόδημα, οπότε και επιλέγουν τη βιολογική γεωργία εξηγεί ο κ. Μπιλάλης. «Μπορεί η ζήτηση βιολογικών προϊόντων στην ελληνική αγορά να έχει πέσει, αλλά έως τώρα καλύπταμε τις ανάγκες μας κατά 65%-70% με εισαγωγές. Αρα υπάρχει περιθώριο για τα ελληνικά προϊόντα. Την ίδια στιγμή, πολλοί παραγωγοί βιολογικών προϊόντων στοχεύουν κυρίως στις εξαγωγές» συμπληρώνει.
Οι εξαγωγές
Πραγματικά πάνω από το 90% της παραγωγής κορινθιακής σταφίδας της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Αιγιαλείας, το 5% της οποίας είναι βιολογική, εξάγεται στην Ολλανδία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, τις Σκανδιναβικές χώρες και αλλού. Αποτελούν τον αποκλειστικό προμηθευτή των καταστημάτων Mark's and Spencer στην Αγγλία. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η συγκεκριμένη Ενωση συγκεντρώνει, επεξεργάζεται και εξάγει πάνω από το 60% της συνολικής ποσότητας κορινθιακής σταφίδας που παράγει η χώρα μας, σύμφωνα με τον εμπορικό υπεύθυνο της ΕΑΣ κ. Νίκο Μέρμηγκα. Οι παραγωγοί της ΕΑΣ Αιγιαλείας (συνολικά 5.800 άτομα) παράγουν βιολογικά από το 1981. Εκτός από τη σταφίδα σήμερα συσκευάζουν και εξάγουν το 20% της παραγωγής βιολογικού ελαιολάδου της περιοχής και περίπου το 100% των βιολογικών εσπεριδοειδών που παράγουν.
Η ΕΑΣ πάντως ποντάρει πολλά στη σταφίδα, η τιμή της οποίας έχει σχεδόν τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. «Κάνουμε κλινικές μελέτες για τη διατροφική αξία του προϊόντος που είναι πολύ σημαντική», λέει ο κ. Βάιος Καραθάνος, καθηγητής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο που για χρόνια εργαζόταν ως υπεύθυνος ποιοτικού ελέγχου στην Ενωση.
Εργοστάσιο επεξεργασίας βιολογικών ζωοτροφών «άνοιξε» μόλις πριν από τρεις μήνες η ΕΑΣ Μεσολογγίου. Το έργο μάλιστα χρηματοδότησε κατά 50% η ίδια η Ενωση που κάνει τζίρο περίπου 17 εκατομμύρια τον χρόνο. «Η ΕΑΣ βρίσκεται στον μεγαλύτερο νομό όσον αφορά την παραγωγή βιολογικού κρέατος και τυροκομικών προϊόντων. Υπάρχει, λοιπόν, μεγάλη ζήτηση για βιολογικές πιστοποιημένες ζωοτροφές, γι' αυτό σκεφτήκαμε να φτιάξουμε το εργοστάσιο», τονίζει ο διευθυντής της Ενωσης κ. Παντελής Κρανιδιώτης. Η ΕΑΣ Μεσολογγίου αριθμεί περίπου 5.600 φυσικά πρόσωπα μέλη και κάθε χρόνο έχει κερδοφόρους ισολογισμούς. «Και ελπίζουμε να συνεχίσουν έτσι τα πράγματα», λέει ο κ. Κρανιδιώτης.
